Darktable is een gratis en open-source RAW-converter voor Apple Mac OS X, Linux en nu Windows-gebruikers. Het dankt zijn naam aan de dubbele functie: een virtuele lichttafel voor het bekijken van afbeeldingen in bulk en een virtuele donkere kamer voor het verwerken van uw RAW-bestanden, zoals NEF, CR2 of ARW.
Darktable Rating: 4,5 van de 5 sterren
OS X-gebruikers hebben een paar opties voor het verwerken van hun RAW-bestanden, waaronder commerciële applicaties in de vorm van Adobe Lightroom en Apple's eigen Aperture, en enkele andere gratis applicaties, zoals Lightzone en Photivo. Linux-gebruikers hebben ook de optie Lightzone en Photivo. Windows-gebruikers kunnen Lightroom en Corel Aftershot gebruiken, evenals een hele reeks anderen.
Interessant is dat Darktable ook tethered-opnamen ondersteunt, zodat je een compatibele camera kunt aansluiten en een liveweergave op het scherm kunt zien, en je foto's direct kunt bekijken nadat je ze op een groot scherm hebt gemaakt. Dit is echter een relatief specialistische toepassing die waarschijnlijk alleen van belang zal zijn voor een minderheid van gebruikers, dus het is geen functie waar we ons op zullen concentreren.
We zullen Darktable echter nader bekijken en u hopelijk een idee geven of het een toepassing is die het waard is om uit te proberen voor uw eigen digitale fotoverwerking.
De gebruikersinterface
Gedurende vele jaren hebben OS X en de apps die erop draaien een stijlniveau voorgeschoteld aan hun gebruikers dat op Windows erg ontbrak. Hoewel er tegenwoordig niet helemaal dezelfde kloof is tussen de twee platforms, vinden we het werken op OS X over het algemeen nog steeds een meer esthetisch aangename ervaring.
Op het eerste gezicht lijkt Darktable een gelikte en mooie gebruikerservaring te bieden, maar we hebben enkele zorgen dat vorm en functie niet zo goed in balans zijn als ze zouden kunnen zijn. Donkere thema's zijn vooral populair bij de meeste hedendaagse beeldbewerkingsprogramma's en op onze iMac is het algehele effect van Darktable subtiel en verfijnd. Op de monitor van derden die op onze Mac Pro is aangesloten, betekende het lage contrast tussen sommige grijstinten echter dat de kijkhoeken niet te ver van optimaal hoefden te afwijken om aspecten van de interface onmerkbaar in elkaar over te laten lopen.
Het verhogen van de helderheid tot volledig en niet slungelig hielp om het probleem aan te pakken en dit is waarschijnlijk niet iets dat de meeste gebruikers zal treffen, maar het kan relevant zijn voor sommige gebruikers met een onvolmaakt zicht. In dezelfde geest is de lettergrootte in sommige aspecten van de interface, zoals bij het bladeren naar bestanden, enigszins aan de kleine kant en kan het voor sommige gebruikers ongemakkelijk lezen maken.
De Lichttafel
Het Lighttable-venster heeft een reeks functies waarmee u uw fotobibliotheek in Darktable kunt beheren. In het midden van het venster kunt u een voorbeeld van de foto's in een geselecteerde map bekijken, met een handige zoomknop om de miniatuurgrootte aan te passen.
Aan weerszijden van het hoofdpaneel bevinden zich inklapbare kolommen, die elk een aantal functies bevatten. Aan de linkerkant kunt u afzonderlijke afbeeldingsbestanden importeren, mappen voltooien of door aangesloten apparaten navigeren. Daaronder bevindt zich het paneel voor het verzamelen van afbeeldingen en dit is een nogal nette manier om naar afbeeldingen te zoeken op basis van verschillende parameters, zoals de gebruikte camera, de bevestigde lens en andere instellingen zoals ISO. Gecombineerd met de functie voor het taggen van trefwoorden, kan dit het navigeren door uw fotobibliotheek heel gemakkelijk maken met veel flexibiliteit in de manier waarop u bestanden zoekt.
In de rechterkolom zijn een paar interessante functies beschikbaar. Met het paneel Stijlen kunt u uw opgeslagen stijlen beheren - dit zijn in feite voorinstellingen voor het verwerken van afbeeldingen met een enkele klik die u maakt door de geschiedenisstapel op te slaan van een afbeelding waaraan u hebt gewerkt. Je hebt ook de mogelijkheid om stijlen te exporteren en importeren, zodat je ze met andere gebruikers kunt delen.
Je hebt ook een aantal panelen aan de rechterkant voor het bewerken van metadata van afbeeldingen en het toepassen van tags op foto's. U kunt direct nieuwe tags opgeven die u op andere afbeeldingen kunt hergebruiken. Het laatste paneel aan de rechterkant is voor geotagging en in sommige opzichten is dit een heel slimme functie voor gebruikers van wie de camera's geen GPS-gegevens opnemen. Als je een ander apparaat hebt dat deze informatie bijhoudt en een GPX-bestand uitvoert, kun je het importeren in Darktable en de applicatie zal proberen om foto's te matchen met posities in het GPX-bestand op basis van het tijdstempel van elke afbeelding.
De donkere kamer
Voor de meeste fotoliefhebbers zal het Darkroom-venster het belangrijkste aspect van Darktable zijn en we denken dat maar weinig gebruikers hier teleurgesteld zullen zijn.
Zoals je zou verwachten bij elke krachtige applicatie, is er een beetje een leercurve, maar de meeste gebruikers met een beetje ervaring met vergelijkbare apps zouden in staat moeten zijn om de meeste functies relatief snel onder de knie te krijgen en zonder toevlucht te nemen tot help-bestanden.
Met het deelvenster Geschiedenis aan de linkerkant van de werkafbeelding en de aanpassingstools aan de rechterkant, zal de lay-out vertrouwd aanvoelen voor Lightroom-gebruikers. Terwijl u aan een afbeelding werkt, kunt u snapshots opslaan, zodat u verschillende stadia van uw verwerking kunt vergelijken om ervoor te zorgen dat u het best mogelijke resultaat krijgt. Je kunt daaronder ook de hele geschiedenis van je werk zien en op elk moment teruggaan naar een eerder punt.
Zoals eerder vermeld, bevat de rechterkolom alle verschillende aanpassingen en is hier een breed scala aan modules beschikbaar. Sommige hiervan zult u raadplegen voor elke afbeelding die u verwerkt, terwijl u zich bij andere misschien wat zeldzamer waagt.
Er is iets heel interessants aan deze modules waarvan we denken dat het er niet meteen uitspringt, maar we denken dat het erg nuttig is. U kunt meer dan één instantie van elke module maken en dit is in feite een systeem van aanpassingslagen, waarbij elke module een besturingselement voor de overvloeimodus heeft dat standaard is uitgeschakeld. Het maakt het heel eenvoudig om verschillende instellingen voor een enkel moduletype uit te proberen en tussen instanties te schakelen om meerdere versies van dezelfde module te vergelijken of zelfs te combineren, met behulp van verschillende overvloeimodi. Dit levert wel een breed scala aan opties op voor het ontwikkelingsproces. Het enige kleine ding dat hier voor ons aan ontbreekt, is een equivalent van een laagdekkingsinstelling, wat een zeer gemakkelijke manier zou zijn om de sterkte van het effect van een module te matigen.
De modules bieden de gebruikelijke soorten aanpassingen die u zou verwachten, zoals belichting, verscherping en witbalans, maar er zijn ook enkele meer creatieve hulpmiddelen zoals split-toning, watermerken en Velvia-filmsimulatie. Het brede scala aan modules maakt het gemakkelijk voor gebruikers om zich te concentreren op eenvoudigere beeldverwerking of om veel creatiever en experimenteler met hun werk aan de slag te gaan.
Iets dat we in onze korte tijd misten, was elke vorm van een ongedaanmakingssysteem buiten de geschiedenisstapel. Het is instinctief voor ons om op Cmd+ Z te drukken nadat we een schuifregelaar in een module hebben aangepast om de schuifregelaar terug te zetten naar de vorige instelling als we de bewerking voelen verbeterde het beeld niet. Het heeft echter geen effect in Darktable en de enige manier om zo'n wijziging ongedaan te maken is om dit handmatig te doen, wat betekent dat je de eerste instelling zelf moet onthouden. De geschiedenisstapel lijkt alleen maar elke module bij te houden die wordt toegevoegd of bewerkt. Dit is voor ons een beetje een achilleshiel van Darktable en aangezien het bugvolgsysteem de prioriteit van het introduceren van een dergelijk systeem als 'Laag' beoordeelt, ongeveer twee jaar nadat een gebruiker hier commentaar op heeft gegeven, is het waarschijnlijk niet iets dat gaat om in de nabije toekomst te veranderen.
Hoewel er geen speciale kloontool is, kunt u met het verwijderen van vlekken wel basisaanpassingen van het genezingstype uitvoeren. Het is niet het krachtigste systeem, maar zou voldoende moeten zijn voor meer basisbehoeften, hoewel je waarschijnlijk voor meer veeleisende gevallen naar een editor zoals GIMP of Photoshop moet exporteren. In alle eerlijkheid kan dezelfde opmerking echter ook worden toegepast op Lightroom.
De kaart
Zoals we in het begin al zeiden, kijken we niet naar de tethering-mogelijkheden van Darktable en zijn daarom naar het laatste venster gegaan, de kaart.
Als op een afbeelding geotagging-gegevens zijn toegepast, wordt deze op de kaart weergegeven, wat een handige manier kan zijn om door uw bibliotheek te navigeren. Tenzij uw camera GPS-gegevens op de afbeeldingen toepast of u de moeite neemt om een GPX-bestand op te nemen en vervolgens te synchroniseren met geïmporteerde afbeeldingen, moet u locatiegegevens handmatig toevoegen.
Gelukkig is dat zo simpel als een foto van de filmstrip onderaan het scherm naar de kaart slepen en op de juiste locatie neerzetten.
Standaard was Open Street Map de kaartprovider die werd weergegeven, maar je hebt een aantal opties om uit te kiezen, hoewel je wel een internetverbinding nodig hebt om van deze functie gebruik te maken. Met de satellietweergave van Google als optie inbegrepen, is het mogelijk om zeer nauwkeurige locaties te krijgen waar geschikte oriëntatiepunten zijn om de positionering aan te beoordelen.
Conclusie
We hadden Darktable een keer eerder kort gebruikt en hadden er niet echt grip op en hadden dus niet verwacht dat we er bij nader inzien voor zouden vallen. We hebben echter ontdekt dat het een veel indrukwekkender pakket is dan we hadden verwacht. We denken dat dit voor een deel komt doordat de interface de dingen niet zo duidelijk maakt als ze zouden kunnen zijn, wat betekent dat je echt de documentatie moet lezen om de volledige mogelijkheden van Darktable te begrijpen. De knop voor het opslaan van stijlen is bijvoorbeeld een klein abstract pictogram dat bijna verloren gaat onderaan het deelvenster Geschiedenis.
De documentatie is echter goed en, in tegenstelling tot sommige open source-projecten, zijn alle functies duidelijk gedocumenteerd, wat betekent dat je alle functies kunt gebruiken zonder ze zelf te hoeven ontdekken.
In tegenstelling tot sommige RAW-converters, is er op dit moment geen optie om lokale bewerkingen uit te voeren, hoewel de ontwikkelingsversie van de software een maskeersysteem heeft geïntroduceerd dat eruitziet alsof het een zeer krachtige nieuwe functie in de applicatie zal brengen wanneer deze wordt toegevoegd naar de productieversie. We zouden ook graag zien dat er op een bepaald moment een krachtigere kloontool wordt toegevoegd.
Hoewel een systeem voor ongedaan maken ook op onze verlanglijst zou staan, lijkt het erop dat dit niet snel zal gebeuren, of helemaal niet. We zijn van mening dat dit afbreuk doet aan de gebruikerservaring, maar we zijn er zeker van dat de meeste gebruikers er vrij snel aan zouden wennen en zouden leren om een mentale notitie te maken van de laatste schuifregelaarinstelling voordat ze aanpassingen maken.
Al met al vonden we Darktable een zeer indrukwekkend stuk software voor fotografen die hun RAW-bestanden willen ontwikkelen en ook meer creatieve effecten willen toepassen. Het zal ook het beheer van een uitgebreide bibliotheek met afbeeldingen op verschillende manieren afhandelen, waaronder per locatie.
Op dit moment zijn er een paar minpunten die afbreuk doen aan de algehele gebruikerservaring; ondanks dat hebben we Darktable echter beoordeeld met 4,5 van de 5 sterren en we zijn van mening dat het een uitstekende oplossing biedt voor Mac OS X-gebruikers.
U kunt uw gratis exemplaar van Darktable downloaden.
